54
dân tộc trên đất nước Việt Nam mang
những sắc màu văn hoá khác nhau. Sự
phong phú ấy đã khiến đời sống văn
hoá của các dân tộc như tấm áo váy
của cô gái Lô Lô, rực rỡ sắc màu mà
vẫn hài hoà. Ðẹp lạ thường! Một
trong những "sắc màu trên tấm áo váy"
ấy là Chợ tình của một số dân tộc ở
vùng núi phía Bắc.
Hai chữ "Chợ tình" đã đi vào cách
hiểu của người dưới xuôi như một
phạm trù xã hội về tình yêu, hôn
nhân. Giải thích thì có thể, nhưng
chưa có cách nào định nghĩa thấu đáo
về hai từ lắp ghép này. Bởi lẽ, gọi
là chợ thì ở đó phải có mua có bán.
Nhưng cái tình ở đây không ai bán,
cũng chẳng ai mua. Vậy, đâu gọi là
chợ!
Trớ
trêu, những người yêu nhau lại lấy
chợ làm nơi hò hẹn. Bởi vậy, nôm na
có thể hiểu, Chợ tình là nơi hò hẹn,
trao gửi tình cảm, có những cử chỉ
yêu đương diễn ra ở chợ theo phong
tục, tập quán tuỳ từng địa phương.
Cũng đương nhiên và dễ hiểu vì chợ
là đầu mối, là điểm nút của hầu hết
những sinh hoạt văn hoá của đồng bào
vùng cao.
Chợ
tình nhiều người biết đến nhất là
chợ tình Sapa - một điểm du lịch hấp
dẫn đối với khách du lịch cả trong
và ngoài nước. Cái thị trấn nhỏ bé
này nằm lọt trong một vùng tiểu khí
hậu ôn đới, mát mẻ quanh năm. Có
những năm mùa đông tuyết rơi nên
thật lãng mạn, hấp dẫn du khách. Mỗi
tuần, chợ họp một lần vào tối thứ
Bảy. Ðây là chợ của người Dao. Từ
chiều, dưới phố và ở sân nhà thờ đã
thấy rất nhiều phụ nữ đầu quấn khăn
đỏ và mặc trang phục thêu hoa văn
lộng lẫy cùng với những vòng bạc,
khuy bạc, những đồng tiền nhỏ đính
trên vai áo.
Hấp dẫn hơn nữa là có những tiếng
reo theo mỗi bước chân, từ những
chùm lục lạc đồng xinh xắn đính trên
những chiếc khăn choàng đầu. Ðối
tượng của họ là những chàng trai
người Dao trong trang phục áo Chàm,
khăn cùng màu, tay đeo đồng hồ và
vai khoác chiếc đài cassette. Ở một
góc nọ, dăm bảy chàng trai xúm quanh
một cô gái, họ đưa những chiếc máy
catssette của họ vào gần cô gái để
ghi âm những khúc hát tỏ tình bằng
tiếng dân tộc. Thấy có người lạ, cô
gái xấu hổ cúi đầu hoặc lấy tay che
mặt, nhưng vẫn hát với giai điệu run
run.
Rồi
màn đêm xuống. Sau những bụi cây và
cả trên ngọn núi cao tít kia là
những âm thành mời gọi lúc trầm, lúc
bổng của khèn lá, khèn môi bồng bềnh
trong đêm. Phong tục của người Dao
không ngăn cản người đã có vợ có
chồng đi tìm bạn tình. Con gái 13,
14 tuổi đi theo các chị để làm quen.
Những cô gái trẻ, đẹp thường được
rất nhiều chàng trai để ý. Họ vây
quanh, mở cassette cho cô gái nghe
hoặc tán tỉnh rồi tặng quà kỷ niệm.
Cô gái không ưng thì bỏ quà chạy và
bị nắm tay giữ lại. Ðộng tác này gọi
là "kéo", một biểu hiện đặc trưng
cho sự tỏ tình quyết liệt. Cho tới
lúc "chấm" được một chàng, cô gái
dúi vào tay người đó một vật đính
ước. Vật đính ước ấy có thể là một
chiếc nhẫn, chiếc vòng tay hay chiếc
lược... Thế là đám đông ồ lên, tản
ra. Cô gái quay về với các bạn gái.
Một lúc sau khi yên tĩnh trở lại, 2,
3 cô bạn đưa cô gái này đến "gửi gắm"
cho người đàn ông cô đã chọn. Rồi
đôi bạn tình đưa nhau tới đâu chỉ có
rặng Samu xào xạc kia mới biết...
Vietdiscovery(st) |